Je wordt ouder maar het kleine jongetje, dat zich onder de tafel verschool als mama en papa weer eens ruzie hadden, draag je nog altijd met je mee. Het jongetje dat verweesd toekijkt hoe een glazen kom met frieten op de keukenvloer uiteenspat nadat vader hem naar moeder kegelde omdat ze de frieten te fijn had gesneden. De keukenvloer vol glasscherven en goudgele staafjes patat staat in je geheugen gebeiteld. Enkele glassplinters blijven onderhuids prikken.

Je wordt ouder maar blijft de bengel die door de stoelpoten ziet hoe vader moeder bij de haren door de woonkamer sleurt omdat ze op het trouwfeest de avond ervoor met haar neef had gedanst. De angst die je toen voelde draag je nog altijd met je mee.

Je wordt ouder maar voelt je nog steeds machteloos nadat je wil verhinderen dat mama nog meer slaag krijgt maar zelf in de klappen deelt. Je vlucht naar de buren om hulp, die hun schouders ophalen en zich er niet in willen moeien. Steeds weer probeer je anderen te redden maar hebt moeite om jezelf te redden.

Je wordt ouder maar bladert af en toe nog eens door fotoalbums van vroeger. Momentopnames uit de tachtiger jaren zoals die van een zomerse barbecueavond bij vrienden. Een lamsstuk op de barbecue, perziken met tonijnsla, een fles schuimwijn en proostende mensen. Hoewel mama wegkijkt van de camera, blijven haar verslagen blik en de rode kringen rond haar ogen stille getuige van wat er zich eerder op de avond afspeelde. Omdat je nooit zoals je vader wil worden, word je conflictvermijdend en kom je zelden voor jezelf op. Een lam naar de slachtbank.

Je wordt ouder en ziet hoe je grootouders en nonkels je vader de les lezen nadat hij de avond voordien zijn vrouw, hun dochter/zus de huid vol schold omdat ze danste met een neef, om het daarna alleen af te trappen. Je wordt ouder en ziet hoe diezelfde mensen, als je moeder het een paar jaar later eindelijk het aandurft te vertrekken, aanvankelijk ‘de kant’ van je vader kiezen. Je voelt je verward en in de steek gelaten. Je hebt moeite om je volledig open te stellen voor anderen omdat ze je kunnen teleurstellen.

Je wordt ouder en kijkt terug op een traumatische jeugd, doorspekt met agressie en tirannie. Jarenlang stille getuige en slachtoffer van huiselijk geweld. Vele jeugdherinneringen vervagen. Vele, niet alle. Sommige blijven als een tweede huid aan je kleven.

Je wordt ouder en je verleden gijzelt je nog altijd. Je gaat in therapie maar de therapeut kan je enkel hoop bieden, een betere toekomst kan die niet garanderen. Je probeert jezelf los te weken van je verleden. Je faalt. Je probeert het opnieuw. En opnieuw. En opnieuw.

Beetje bij beetje kom je er wel.

Ik schreef deze column nadat ik de het gelijknamige Canvasprogramma over partnergeweld had gezien met getuigenissen van slachtoffers, plegers en experten. Mijn mama gaf haar toestemming om deze tekst te publiceren. Bekijk “Als je eens wist” op VRT NU.

Ben je het slachtoffer van partnergeweld of maak je je zorgen over een slachtoffer? Ga je soms over de grens en wil je dat dit stopt? Contacteer dan hulplijn 1712. Professionele hulpverleners zoeken samen met jou een oplossing.